SAKRAMENTY WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO
Chrzest święty
„Chrzest święty jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego, bramą życia w Duchu Świętym i bramą otwierającą dostęp do innych sakramentów. Przez chrzest zostajemy wyzwoleni od grzechu i odrodzeni jako Synowie Boży (…)”
W języku greckim i łacińskim sakrament ten bierze nazwę od słowa baptidzein, co oznacza „zanurzyć w wodzie”. Miało to oznaczać pogrzebanie katechumena w śmierci Chrystusa i zostanie nowym stworzeniem. Nazywany też był, szczególnie na początku, obmyciem odradzającym i odnawiającym, oświeceniem, namaszczeniem, pieczęcią Ducha, szatą niezniszczalności. W językach słowiańskich termin „chrzest” jest bardzo adekwatny. Wywodzi się wprost z greckiego „Christos” i oznacza po prostu obrzęd „uchrystusowienia”.
Istotne elementy rytu Chrztu św.
Konkretny znak sakramentalny chrztu składa się z materii i formy. Materię dalszą stanowi woda naturalna, bieżąca (nie musi być święcona), materię bliższą – obmycie tą wodą. Obmycie może mieć postać polania lub zanurzenia. Pokropienie jest dopuszczalne tylko w sytuacji, gdy nie ma innej możliwości. Formę stanowią słowa: „N (= nomen, czyli imię lub imiona), ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Przy wzywaniu każdej z Osób Boskich chrzczący zanurza lub polewa kandydata. Po tym podstawowym rycie następuje namaszczenie krzyżmem świętym, które oznacza dar Ducha Świętego. W liturgiach wschodnich jest to bierzmowanie, zwane sakramentem chryzmacji. W liturgii rzymskiej jest to dopiero zapowiedź bierzmowania, którego w przyszłości udzieli biskup.
Skutki chrztu.
Katechizm Kościoła Katolickiego wyróżnia dwa najważniejsze skutki chrztu: „oczyszczenie z grzechów i nowe narodzenie w Duchu Świętym”. Traktując problem bardziej analitycznie, skutki chrztu są następujące:
- Dar wiary zaczątkowej u niemowląt, a u dorosłych wzrost wiary.
- Gładzi wszystkie grzechy, grzech pierworodny i wszystkie grzechy osobiste.
- Daje nowe, nadprzyrodzone narodzenie, ochrzczony staje się „nowym stworzeniem”.
- Ochrzczony staje się przybranym dzieckiem Bożym, upodabniając się do Jezusa Chrystusa.
- Chrzest udziela Ducha Świętego.
- Chrzest włącza w Kościół Chrystusa. Ochrzczony posiada prawa i obowiązki. Wśród obowiązków podkreślone jest wyznawanie wiary przed innymi w imieniu Kościoła oraz działalność w apostolskiej i misyjnej działalności ludu Bożego.
- Wyciska na duszy niezatarte znamię duchowe, charakter sakramentalny.
- Stanowi podstawę wspólnoty i jedności między wszystkimi chrześcijanami ochrzczonymi.
Konieczność chrztu.
Kościół podkreśla istotne znaczenie chrztu: „Sam Pan potwierdza, że chrzest jest konieczny do zbawienia. Dlatego też polecił On swoim uczniom głosić Ewangelię i chrzcić wszystkie narody. Chrzest jest konieczny do zbawienia dla tych, którym była głoszona Ewangelia i którzy mieli możliwość proszenia o ten sakrament. Kościół nie zna oprócz chrztu innego środka, by zapewnić wejście do szczęścia wiecznego.” KKK 1257
Bierzmowanie
Bierzmowanie udoskonala łaskę chrztu; jest ono sakramentem, który daje Ducha Świętego, aby głębiej zakorzenić nas w synostwie Bożym, ściślej wszczepić w Chrystusa, umocnić naszą więź z Kościołem, włączyć nas bardziej do jego posłania i pomóc w świadczeniu o wierze chrześcijańskiej słowem, któremu towarzyszą czyny. Bierzmowanie podobnie jak chrzest wyciska w duszy chrześcijanina duchowe znamię, czyli niezatarty charakter. Dlatego ten sakrament można przyjąć tylko raz w życiu.
W Kościołach wschodnich sakramentu bierzmowania udziela się bezpośrednio po chrzcie, a po nim następuje uczestnictwo w Eucharystii. W Kościele łacińskim udziela się bierzmowania po osiągnięciu „wieku używania rozumu”. Jego udzielanie jest zazwyczaj zarezerwowane dla biskupa, aby wskazać w ten sposób, że bierzmowanie umacnia więź z Kościołem.
Kandydat do bierzmowania, który osiągnął wiek używania rozumu, powinien:
- być ochrzczony;
- złożyć wyznanie wiary;
- być w stanie łaski;
- mieć intencję przyjęcia tego sakramentu.
- powinien też być przygotowany do podjęcia zadania ucznia i świadka Chrystusa we wspólnocie Kościoła oraz w sprawach doczesnych;
- wybrać sobie świadka bierzmowania.
Istotnym obrzędem bierzmowania jest namaszczenie krzyżmem świętym czoła ochrzczonego (na Wschodzie także innych części ciała) wraz z włożeniem ręki przez szafarza i słowami: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego” w obrządku rzymskim, a w obrządku bizantyjskim: „Pieczęć daru Ducha Świętego”.
Jeśli bierzmowanie nie jest celebrowane razem z sakramentem chrztu, jego więź z chrztem zostaje wyrażona między innymi przez odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Celebracja bierzmowania podczas Eucharystii sprzyja podkreśleniu jedności sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.
Skutki Bierzmowania
– przynosi wzrost i pogłębienie łaski chrzcielnej;
– zakorzenia nas głębiej w Bożym synostwie, tak że możemy mówić „Abba, Ojcze!” (Rz 8,15);
– ściślej jednoczy nas z Chrystusem;
– pomnaża w nas dary Ducha Świętego;
– udoskonala naszą więź z Kościołem .
– udziela nam, jako prawdziwym świadkom Chrystusa, specjalnej mocy Ducha Świętego do szerzenia i obrony wiary słowem i czynem, do mężnego wyznawania imienia Chrystusa oraz do tego, by nigdy nie wstydzić się Krzyża .
(por. KKK 1285 – 1321 )
SAKRAMENTY UZDROWIENIA
Namaszczenie chorych
„Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone” (Jk 5,14-15).
Sakrament namaszczenia chorych udziela specjalnej łaski chrześcijaninowi, który doświadcza trudności związanych ze stanem ciężkiej choroby lub starości.
Stosowny czas na przyjęcie namaszczenia chorych zachodzi wtedy, gdy wierny :
- staje wobec niebezpieczeństwa śmierci z powodu choroby lub starości;
- za każdym razem, gdy zostaje dotknięty ciężką chorobą;
- również wtedy, gdy już raz je przyjął i nastąpiło nasilenie się choroby.
Sakramentu namaszczenia chorych mogą udzielać tylko kapłani (prezbiterzy lub biskupi). Przy jego sprawowaniu używają oni oleju poświęconego przez biskupa lub w razie potrzeby przez samego prezbitera, który celebruje ten sakrament.
Istota celebracji tego sakramentu polega na namaszczeniu czoła i rąk chorego (w obrządku rzymskim) lub innych części ciała (w obrządkach wschodnich); namaszczeniu towarzyszy modlitwa liturgiczna kapłana – celebransa, który prosi o specjalną łaskę tego sakramentu.
Skutki specjalnej łaski sakramentu namaszczenia chorych są następujące:
– zjednoczenie chorego z męką Chrystusa dla jego własnego dobra oraz dla dobra całego Kościoła;
– umocnienie, pokój i odwaga, by przyjmować po chrześcijańsku cierpienia choroby lub starości;
– przebaczenie grzechów, jeśli chory nie mógł go otrzymać przez sakrament pokuty;
– powrót do zdrowia, jeśli to służy dobru duchowemu;
– przygotowanie na przejście do życia wiecznego.
(por. KKK 1499 – 1532)
